Spinal Ekstradural Tümörler
Son 10 yıl içerisinde omurga tümörlerine yaklaşımlar konusunda dramatik değişiklikler meydana gelmiş, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntülemenin yaygın olarak kullanılması, cerrahın tümörü bir bütün içerisinde değerlendirmesine ve bunun sonucunda cerrahi yaklaşımı planlamasına, cerrahi sonrası gerekirse omurga rekonstruksiyonu yapmasına imkan sağlamıştır.
Omurilik ve onunla ilişkili tümörlerin yaklaşık dörtte biri ekstradural, yarısı intradural ekstramedüller ve kalan dörtte biri ise intramedüller yerleşimlidir. Omurilik tümörlerinde başlıca 3 çeşit klinik semptom ve bulgu meydana gelir:
Ağrı: İstirahatla nadiren geçer. Geceleri daha fazla artması tipiktir. Mekanik anstabilite, kemik destrüksiyonu veya nöral kök veya omurilik basısı ile meydana gelir.
Nörolojik tutulum: Hastalığın seyri sırasında seviye veren his kusuru ile birlikte değişik derecede paraparezi meydan gelir.
Deformite: Osteoid osteoma ve osteoblastoma genellikle posterior elemanlarda, lamina ve fasetlerde lokalize olduğundan hastalarda skolyoz meydana gelebilir. Bu nedenle erişkin skolyozunda bu patolojilerden şüphelenilmelidir.
Bening Tümörler
- Hemanjiomlar Vertebral kolonun en sık görülen primer bening tümörüdür. Nadiren klinik bulgu verirler. Fonksiyonel olarak interkostal ve lomber arterlerden çıkan küçük damarlardan beslenen bir arteriyovenöz şanttır.
- Osteoid osteoma ve osteoblastoma Osteoid osteoma ve osteoblastoma aynı bening osteoblastik yapıdan origin alan tümörlerdir. Lezyon çapı 1.5 cm’den küçük ise osteoid osteoma, büyük ise osteoblastoma adı verilir. Osteoid nidusu çevreleyen sklerotik bir kemik vardır. Klinik olarak geceleri artan sırt ve bel ağrıları oluştururlarken ağrı tipik olarak istirahatla düzelmez. Skolyoz nedeni olarak araştırılmalıdırlar. Adölasandaki ağrılı skolyozun en sık nedeni osteoid osteomadır.
- Osteokondroma Seyrek olarak malign transformasyon gösterebilirler. Osteokondroma kıkırdak şapkası olan bir kemik çıkıntıdır. Genellikle posterior elemanlarda ve özellikle spinöz proçeslerde bulunurlar.
- Dev hücreli tümör Orijini bilinmeyen bening bir tümördür. En çok torakal bölgede ve vertebra korpusuna yerleşir. Bening olmakla birlikte rekürrens eğilimleri vardır ve %51 oranında metastaz yapabilirler. Radyolojik olarak kist benzeri lezyonlar şeklinde gözüktüğünden anevrizmal kemik kisti ve osteoblastoma ile karışabilir. Lezyon radyolojik olarak litiktir ve iyi sınırlıdır. Sklerotik kıyı ve periostal reaksiyon gözlenmez. Tedavi cerrahi egsizyondur.
- Anevrizmal kemik kisti Bu terim, patolojik olarak içleri kan dolu kaviteler gibi olmasından ötürü kullanılmaktadır. Gerçekte bahsedilen bu tümör ne anevrizmadır ve ne de kisttir. Lezyonun kökeni bilinmemekle birlikte bir neoplazi olmadığına inanılmaktadır. Radyolojik olarak patlamış mısır görüntüsü tipiktir ve kistik lezyon özelliklerini gösterir. Kemik sintigrafisinde patolojik tutulum vardır. Genç erişkinlerde görülen ve daha çok posterior elemanlarda lokalizedirler. Vertebral kolonda birden fazla düzeyde yerleşip bening olarak kabul edilen tek tümör budur. Osteoid osteomada olduğu gibi ağrılı skolyoza neden olabilir. Tedavi, cerrahi olarak total egsizyon olmalıdır.
- Eozinofilik granulama Lezyon soliter olabileceği gibi histiyositozis-X, Hande-Schüller-Christian hastalığı ve Letterer-Siwe hastalığının da bir parçası olabilir. Radyolojik olarak klasik görünümü vertebra plana adı verilen yassılaşmış bir vertebra korpusudur. Üst üste para görüntüsü tipik radyolojik görüntü olup, vertebra korpusları çökerken disk aralıkları korunur.